“Dayanışma, ekonomik alanda çok karşımıza çıkmayan bir terim. Tüm ekonomik sistem rekabete dayalı olarak gelişmiş. Oysa bizim bugün bir araya gelerek içinde bulunduğumuz krizler çağını aşabilecek bir ilişki biçimine ihtiyacımız var. Kişisel ya da kurumsal çıkarları bir kenara bırakarak gezegenin geleceğini düşünerek işbirlikleri kurmamız ve hep birlikte onarıcı bir ekonomik ekosistem yaratmamız gerekiyor. Rekabetin bizi getirdiği yer yıkım oldu, oysa yeniden dayanışmayı güçlendirerek dönüşümü hızlandırabiliriz.
2021 yılında Güney Afrika ekibini tamamladık. İlk konsey toplantımızı gerçekleştirdik. Üretici sayımız gün geçtikçe artıyor. Ayrıca Almanya ve Şili ekibinin kurulması için de çalışmaları sürdürüyoruz. ”
İnsanoğlu ortak hayatı keşfettiği zaman medeniyetini inşa etmeye başlamış, canlı türleri arasındaki yerini dayanışma ile sağlamlaştırmış ve hem bireysel hem de toplumsal fedakarlıklar bizi bugünün gelişmiş ekosistemine kavuşturmuş.
Ama yakın zamanda pandemi koşulları tecrübemiz ile gördük ki aynı ekosistemi darmadağın eden de yine aynı insanoğlu.
Bu hafta Good4Trust ile sizler için görüştük. Topluluk Geliştirici & Üretici İlişkileri Çemberi Koordinatörü Berk Butan,
İletişim Çemberi Koordinatörü Gamze Nokay ve İzmit Çarşısı İletişim ve İçerik Sorumlusu & İletişim Gönüllüsü Kamer Oğur Günaydın ile dağıttığımız ekosistemi nasıl iyileştirebiliriz öğrendik.
Şifanın da dayanışmadan geldiğini bilerek, iyiliğe güvenmemiz gerektiğini yeniden anladık.
1. Good4Trust dışarıdan bakınca her alandan soruna temas eden herkesin bağlantı kurabildiği bir çatı olarak görünüyor. Bu çatının kuruluş hikayesini öğrenebilir miyiz?
Good4Trust, kâr amacı gütmeyen adil bir çevrimiçi pazar yeri. 2014 yılında Dr. Uygar Özesmi tarafından bir sosyal girişim olarak kuruldu. Özgün yazılımı ve üyeliğe dayalı yeni bir ekonomik sistem önerisi ile Good4Trust.org aslında dünyada bir ilk diyebiliriz. Good4Trust’ı sadece bir e-ticaret sitesi olarak değerlendirmemek gerek. Mevcut yaşam şeklimizin tükettiği dünyayı tekrar yaşanabilir kılmak için yola çıktık. Good4Trust’ta iyiliklerin paylaşılmasını teşvik ediyor, sadece alışverişe değil benzer düşüncede insanların yan yana gelerek bir topluluk oluşturmasına imkan sağlıyoruz. Good4Trust, kelime anlamı olarak ‘İyiliğe Güven’ demek. Karşılıklı güvene dayalı yürütülen bu sistemde, ekolojik ve sosyal açıdan adil olan veya olmaya çalışan üreticiler ile bu üreticilerden alışveriş yapmayı tercih eden kişileri bir araya getiriyoruz.
2. Toplam kaç farklı işletme ile ortak çalışma yürütüyorsunuz? Hangi amaçla yola çıkıldı ve bugün kurumunuzu hangi noktada tarif edersiniz?
Topluluğumuzda Türkiye’nin farklı bölgelerinden, gıdadan kişisel bakıma, tekstilden temizlik malzemelerine 15 ayrı kategoride 447 üretici yer alıyor. Topluluğumuz, ekolojik ve sosyal açıdan adil olmaya niyetli üreticiler ile seçim gücünü elinde bulundurduğunun bilincinde. Doğal varlıklara ve biyo-çeşitliliğe saygı duyan, farkındalık sahibi, iyiliğe, insana ve doğaya önem veren ‘türeticiler’ ile buluşturuyor. Üyeliğe dayalı bu sistemin ‘türetici’ olarak tanımladığı alıcıları, doğaya ve insana zarar vermeyen, ihtiyacı olan mal ve hizmetleri satın alarak bu ekonominin döngüsünü sağlıyorlar. Bu arada sistem içindeki üreticiler de birbirlerinden satın almalar yaparak Good4Trust.org’un bir döngüsel ekonomi oluşturmasını sağlıyorlar. Şu an ‘Türetim Ekonomisi’ dediğimiz bu yeni ekonomik sistemi hem yerelde hem dünya çapında kurma ve yürütme amacı ile durmadan çalışıyoruz.
3. Ortak faaliyet yürüttüğünüz ya da tanıtımlarını yaptığınız firmaları/üreticileri hangi şartlara göre seçiyorsunuz, süreç nasıl ilerliyor? Satış ortaklığı ya da tanıtım ortaklığı olarak mı tanımlayabiliriz?
Good4Trust.org topluluğunda üretici olmak isteyenler için tek bir şart var, doğaya ve insana dost üretim yapmaya niyet etmiş olmak. Gezegenin geleceği için harekete geçmeye gönüllü tüm üreticiler çevrimiçi olarak bir form üzerinden başvuru yapabiliyorlar. Üretici İlişkileri ekibimiz tarafından başvuru formları değerlendiriliyor ve ‘7’ler Konseyi’ tarafından oylanarak adil, azimli ve niyetli olarak kademelere ayrılıyor. Üreticilerimiz ile aynı ortak paydalarda buluşmaya gayret ediyoruz. Çıkarlar için tüketilen doğal ve insani varlıkları koruyor; hem insan hem de doğa sağlığının iyileşmesine birlikte katkıda bulunmaya niyetleniyoruz. Bu bakımdan Good4Trust.org’u kapsamlı bir dayanışma ortamı olarak düşünebiliriz.
4. ‘Dayanışma Temelli Ekonomik Örgütlenme’ tanımını sizlerden daha ayrıntılı dinlemek isteriz. Bununla beraber İzmit Çarşısı projeniz hakkında bilgi alabilir miyiz?
Dayanışma, ekonomik alanda çok karşımıza çıkmayan bir terim. Tüm ekonomik sistem rekabete dayalı olarak gelişmiş. Oysa bizim bugün bir araya gelerek içinde bulunduğumuz krizler çağını aşabilecek bir ilişki biçimine ihtiyacımız var. Kişisel ya da kurumsal çıkarları bir kenara bırakarak gezegenin geleceğini düşünerek işbirlikleri kurmamız ve hep birlikte onarıcı bir ekonomik ekosistem yaratmamız gerekiyor. Rekabetin bizi getirdiği yer yıkım oldu, oysa yeniden dayanışmayı güçlendirerek dönüşümü hızlandırabiliriz.
2021 yılında yerel ekonomiyi kalkındırmak ve toplumsal eşitliği sağlayabilmek için bir çalışma yapmak üzerine İzmit Belediyesi ile bir araya geldik ve İzmit Çarşısı’nı kurduk. İzmit Çarşısı’nda bulunan 160’ın üzerinde üreticinin neredeyse yüzde sekseni girişimci kadınlardan oluşuyor. İzmit Çarşısı, ‘Marmara Belediyeler Birliği’ (MBB)’ nin, Birleşmiş Milletler Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları ile ilgili yaptığı araştırma kapsamında en iyi 15 uygulamadan biri olarak seçildi. İzmit Çarşısı’nda, üreticilerin birbirleriyle dayanışmasını sağlayıp, kendi aralarındaki tedarik ağlarını geliştirmelerine yardımcı olarak döngüsel bir ekonomi inşa ediyoruz. Yerel işletme, esnaf ve girişimcilerin adil üretim yolculuklarında onları teşvik ediyoruz. Çeşitli konularda uzmanlar ile eğitimler veriyor, adil üreticiler eşliğinde İlham Buluşmaları düzenliyoruz. İzmit Çarşısı’ndaki üreticiler birbirleri ile dayanışma ağını giderek güçlendiriyor. Her hafta çevrimiçi olarak ‘Dayanışma Buluşmaları’ düzenleniyor. Burada hem yeni iş birlikleri doğuyor, hem de çeşitli konularda fikir alışverişlerinde bulunarak topluluğu güçlendiriyorlar.
5. ‘Türetim Ekonomisi’ kavramına da bu noktada devam edip sizden ayrıntılı açıklamasını ve kurum olarak bu kavrama verdiğiniz önemi duymak isteriz.
İnsanların barış içinde bir dünyada, doğa ile uyumlu ve sosyal açıdan adil yaşayabilecekleri bir ekonomik sistemin kurulabileceğine inanıyoruz. Bunun için Good4Trust.org, ekolojik ve sosyal açıdan adil üreticiler ile ihtiyaçlarını onlardan karşılamayı öncelik verecek alıcıların yeni bir ekonomik sistem oluşturabileceklerini savunuyor. Bu sisteme “Türetim Ekonomisi” bu sistemdeki alıcılara da “Türetici” diyor. Şu anda Good4Trust.org’da aynı düşüncede bir araya gelmiş olan 21.521 kişiye biz ‘türetici topluluğu’ diyoruz. Türeticiler hem üretim süreçlerine katkı sunuyor, hem de yönetime katılabiliyorlar. Topluluk olarak, sahip oldukları yüksek alım güçleri ile üreticilerin üretim süreçlerini dönüştürebiliyorlar. Ayrıca aralarından seçtikleri ‘7’ler Konseyi’ üyesi ile, üreticilerin kabul süreçleri ve politika belirlemede görev alıyorlar. Böylece özlemini duyduğumuz gerçek bir topluluk olma yolunda bütün paydaşlar etkin görev alabiliyorlar.
6. Türkiye’ de farklı illerde de benzer çalışmalar / projeler yürütülecek midir?
“Kuzey Ege Çarşısı” olarak adlandırdığımız “Türetim Ekonomisi ile Kazdağları ve Edremit Körfezi Bölgesinin Tarımsal Biyolojik Çeşitliliğini Koruma Projesi”ni hayata geçirdik. bu proje, GEF Küçük Destek Programı (SGP) tarafından destekleniyor. Türetim Ekonomisi Derneği, Good4Trust.org ve A&B İletişim ortaklığında, Kazdağı Doğal ve Kültürel Varlıkları Koruma Derneği ve Nusratlı Köyü Kültür Turizm ve Dayanışma Derneği’nin de katkılarıyla bu proje yürütülmektedir
Çarşı projeleri yürütme konusunda Türkiye’nin farklı il ve ilçelerinden birçok belediye çok hevesli ve niyetli. Biz de türetim ekonomisini yaymak amacıyla çıktığımız bu yolda yerel çarşılarımızı aynı istikrarla açmaya ve yürütmeye devam edeceğiz.
7. Uluslararası arenada da bağlantı kurulan noktalar var. Bu konuda daha ayrıntılı bilgi alabilir miyiz?
2021 yılında Güney Afrika ekibini tamamladık. İlk konsey toplantımızı gerçekleştirdik. Üretici sayımız gün geçtikçe artıyor. Ayrıca Almanya ve Şili ekibinin kurulması için de çalışmaları sürdürüyoruz. Türkiye’den doğan bu yerel ekonomik sistemin diğer ülkelerde de uygulanması için girişimlerde bulunmaya devam edeceğiz.
8. Good4Trust‘ da gönüllü olmak nedir? Nasıl gönüllünüz olunur? Gönüllülere hangi alanlarda destek aldığınızı ve ihtiyaç duyduğunuzu öğrenebilir miyiz? Bu röportaj ile size tanıyıp, öğrenen ve sosyal duyarlılık sahibi bir kişiye nasıl seslenmek istersiniz?
Good4Trust, ekolojik ve sosyal açıdan adil bir dünya kurgulamak için katkı vermek isteyenlere kapısını açan kapsayıcı bir topluluktur. Farklı geçmiş tecrübelerden ve farklı yaş gruplarından toplam 30’un üzerinde gönüllü destek vermektedir.
Good4Trust ekibine dahil olmak isteyenler için belli dönemlerde temel eğitimler içeren oturumlar düzenlediğimiz ‘Çekirge Programı’ yapıyoruz. 18-25 yaş aralığındaki gençlere yönelik düzenlediğimiz programda ekibimizden ve danışmanlarımızdan destek alarak kapsamlı bir eğitim programı düzenliyoruz. Good4Trust ekibinde yönetim, yazılım, iletişim, üretici ilişkileri, türetici ilişkileri çemberlerimiz bulunuyor. Çekirge Programı’na katılım sağlayanlar istedikleri alanda Good4Trust çemberlerine dahil olabiliyor. Gezegenin geleceği için bizimle aynı yolda yürümek isteyen, Good4Trust’ta gönüllü olarak yer almak isteyenler danisma@good4trust.org e-posta adresinden bize ulaşabilirler.
