“Dünya’nın birçok yerinde olduğu gibi Türkiye’de de kadınların temel rolünü, anne, eş ve ev kadını olarak çizen genel görüş, kadının işgücüne katılımının sınırlarını da belirliyor. Teknolojideki gelişmeler, 2030 yılına kadar 375 milyon kişinin yeni beceriler kazanacaklarını ve yeni meslekler edineceklerini gösteriyor. Yani önümüzdeki 10 yıl içinde, çok farklı bir iş dünyası içinde olacağız. İş arayışında avantajlı hale gelmek ve geleceğe hazır olmak için kadınların ara verdikleri dönemde kendilerini geliştirmeye devam etmeleri, yeni beceriler kazanmaları daha da önem kazanıyor.
8 Mart, dünyada kadınların eşitlik, kalkınma ve daha huzurlu yaşam özlemlerini dile getirdikleri gündür. Daha güzel bir gelecek için durmadan çalışıyor, “Kadın Gücüne” inanıyoruz!
Her başarılı kadının arkasında yine kendisi vardır!”
8 Mart Dünya Kadınlar Günü kapsamında YenidenBiz derneği yönetim kurulu başkanı Özlem Yeşildere ile görüştük. Kadının yine kadın işbirliği ile nasıl güçlendiğini, çalışan kadınlar için yaşanan zorlukları ve bu zorluklar ile başa çıkarken YenidenBiz ile neler yapılabildiğini öğrendik.
Medyada sıklıkla gördüğümüz pazılarını sıkan güçlü kadınları içimizde taşıdığımız ama her zaman aynı güç ile mücadelede yer alamadığımız bir kurumsal hayat var bugün. Siz de olumlu ve olumsuz tüm yönleri ile iş gücünde tutunmaya çalışan kadınlardan biriyseniz, istihdamda yer alırken zorluklarla karşılaştığınız bir hikayeniz var ise ya da her kadın gibi bir gün o zorlukların mutlaka sizi de bulacağını biliyorsanız röportajımızda kendi hayatınızdan alıntılar bulacaksınız. Keyifli okumalar dileriz...
Yeniden Biz ve Türkiye’de Kadın İşgücünün Hikayesi
1.Yeniden.Biz ne zaman, hangi dinamiklerin harekete geçmesi ile nasıl kuruldu? Hangi amaç ile yola çıkıldı kısaca dinleyebilir miyiz?
Çalışmalarına 2013 yılında bir platform olarak başlayan YenidenBiz, 2014 yılı sonundan beri faaliyetlerine dernek olarak devam etmektedir. 2014 yılında, “Hazineleri gün ışığına çıkarmak” için çıktığımız yolumuza, her yıl daha da güçlenerek devam ediyoruz. Kadınların istihdama yeniden katılabilmesi adına hem Yönetim Kurulumuz, hem de 100’den fazla gönüllümüz, 40‘dan fazla sponsor ve destekçilerimiz ile çok çalışıyor, çok emek veriyoruz.
İş hayatına altı aydan uzun süre ara vermiş, eğitimli ve deneyimli kadınları iş hayatına dönmeye hazırlamayı ve farklı iş modelleriyle iş hayatına kazandırmayı amaçlayan YenidenBiz, farkındalık yaratmak ve fikir önderliği yapmak adına Türkiye’nin ekonomik gelişimine ivme kazandırmayı hedeflemektedir. YenidenBiz bir istihdam bürosu olmayıp, işe yerleştirme yapmaz. Adayların gelişimini desteklerken, diğer yandan da iş fırsatlarından haberdar olmalarını sağlamaktadır. Kurumlarda yetenekli ve deneyimli kadın adayların, işgücüne sağlayacağı artı değere yönelik farkındalığın artmasına katkıda bulunmaktadır.
2.Kadın çalışan, çalışma hayatından belli bir süre için zorunlu gerekçeler ile ayrıldığında kurumsal hayata dönüş sürecinde hangi sorunlar ile karşılaşıyor? Süreci bize adım adım anlatabilir misiniz?
Evlilik ve çocuk sahibi olma, kadınların çalışma yaşamında belirleyici rol oynuyor. Evlilik ve doğum, kadın işçilerin işten ayrılma nedenlerinin %70’ini, işverenin işten çıkarma nedenlerinin de % 20’sini oluşturuyor. Türkiye’de çalışan kadına yönelik korumacı kanunlar, doğum ve doğum sonrası izin, süt emzirme izni ve kreş, yuva sağlanabilirliğiyle sınırlı kalmaktadır.
Kadınların iş hayatında yaşadıkları zorlukların bir diğeri de kendilerini ispat edebilmek için erkeklere göre daha fazla çalışmak ve özveride bulunmak zorunda olmalarıdır. Eurostat (Avrupa İstatistik Ofisi) 2019 verilerine göre Avrupa ülkelerinde erkek istihdam oranı kadınlarınkinden daha fazladır ve çocuk sayısı arttıkça istihdam eşitsizliği de artmaktadır. Örneğin tek çocuklu kadınların istihdam oranı %72 ve tek çocuklu erkeklerin istihdamı %87 iken üç çocuklu kadınların istihdamı % 58’e düşmekte ancak üç çocuklu erkeklerin oranı %85 seviyesinde kalmaktadır.
YenidenBiz iş hayatına ara vermenin bir hak olduğu kadar, yeniden işe başlamanın da her kadının hakkı olduğunu ve desteklenmesi gerektiğini savunuyor. Türkiye’de kadın istihdamının artmasını ve kadınların ekonomik büyümeye katkısını önemsiyor. İş hayatına çeşitli sebeplerden ara vermiş ve geri dönmek isteyen kadınların buluşma adresi olarak, bu süreçteki adayların kendilerini geliştirip, işe başlama sürelerini kısaltarak, Türkiye’de kadın istihdamını artırmayı ve böylelikle daha çok kadını iş hayatına kazandırmayı amaç edinmiştir.
Dernek Faaliyetleri
3.Odak noktanız olan grubu da göz önünde bulundurduğumuzda sizin güncel faaliyetlerinizi öğrenebilir miyiz?
Çalışma yaşamı, bir yandan kadının ekonomik özgürlüğünü ve toplumsal değerini arttırırken diğer yandan geleneksel değer ve tutumların sürmesi nedeniyle birçok sorunu da beraberinde getiriyor. Dünya’nın birçok yerinde olduğu gibi Türkiye’de de kadınların temel rolünü, anne, eş ve ev kadını olarak çizen genel görüş, kadının işgücüne katılımının sınırlarını da belirliyor. Çocuk büyütme ve aile sorumlulukları, kadının istihdamını ve işte yükseltilmesini engelliyor. Pek çok kadın evlenip çocuk doğurduğu zaman işlerini kaybediyor veya çalışma hayatını terk ediyor. Bir süre sonra işe geri dönse de vasıf seviyesi düşük oluyor. Kadın ailede ve evde rol çatışması yaşıyor ve bundan ciddi olarak etkileniyor.
Kariyer.net’in, Curiocity araştırma şirketi ve YenidenBiz Derneği iş birliğiyle gerçekleştirdiği ‘Çalışan Kadın ve Anne Araştırması’nın sonuçlarına göre, her üç kadın ve anneden biri, şirketlerine yeni normal sürecinde eksi not verdi. İş arkadaşlarıyla sosyalleşmeyi özleyen, ancak ofise tam zamanlı dönüş fikrine de tedirgin yaklaşan kadınların çalışma hayatında karşılaştıkları en büyük zorluklar ise yoğun çalışma temposu, iş ve özel yaşam, aile dengesinin kurulamaması ve fırsat eşitsizliği olarak sıralanıyor.
İş dünyasında yer alan kadınlar, şirketlere ve iş yaşamına kattıkları bakış açıları ve akılları ile fark yaratıyorlar. Kadınlar dünya nüfusunun yarısına yakın bir kısmını oluştursa da kurumsal hayatta ayrımcılığa uğruyor ve hak ettikleri yeri elde edemiyorlar.
Özet olarak konjonktür, yeni nesil çalışanların iş hayatındaki oranının artması ve teknolojinin gelişmesiyle oluşan yeni denklemde, çalışan ve üst düzey yöneticiler dahil hepimizin çeşitlilik ve fırsat eşitliği ile ilgili olarak elimizi taşın altına daha çok koymamız gerektiği bir dünyada yer aldığımızı gösteriyor.
Ayrıca derneğimizin pandemi sürecini daha iyi anlamak ve kadın istihdamı konusundaki etkilerini görebilmek amacıyla ilkini geçtiğimiz yıl gerçekleştirdiği “Pandemi Sonrası Yeni Çalışma Modelleri” araştırmasının ikincisi yine Ipsos’un desteği ile gerçekleştirildi. Bu dönemin ana temasının esneklik ve özgürlük olduğunun ortaya çıktığı araştırmanın sonuçları çalışanların da bu esnekliği istediğini gösteriyor. Görüşme yapılan yöneticilerin 1/3’ü bu esnek çalışma modellerinin kalıcı olacağını söylerken, bunun kadın istihdamına olumlu bir etkisi olacağını belirten yöneticilerin oranında ciddi bir artış görülmesi pandemi sonrası iş hayatında kadınlar açısından yeni fırsatlar olacağını da müjdeliyor.
Nasıl Dahil Olabilirim?
4.YenidenBiz’ de üye olmak, gönüllü olmak, paydaş olmak gibi kavramlar farklı anlamlarda mı kullanılıyor? Kısaca tariflerini ve nasıl üye olunduğunu, nasıl gönüllü olabileceğimizi ve hangi alanlarda insan gücüne ihtiyaç duyduğunuzu öğrenebilir miyiz?
YenidenBiz aday havuzunda üniversite mezunu, 7 yıl ve üzeri iş tecrübesi olan, iş hayatına 6 ay ve üstü ara vermiş kadınların özgeçmişleri kabul edilip değerlendirilmektedir. YenidenBiz aday havuzunda 2000’ den fazla adayımızın özgeçmişi kayıtlı durumdadır. YenidenBiz adayı olmak isteyenler www.yenidenbiz.org web sitemiz üzerinden kayıt başvurularını yapabilirler.
Ayrıca aynı site üzerinden gönüllü başvurularını da oluşturabilirler. YenidenBiz Dernek faaliyetleri, İcra Kurulu, komiteler ve çalışma gruplarındaki gönüllüler tarafından yürütülmektedir. Yaklaşık 100 kişilik bir gönüllü kadrosu ve 1 profesyonel çalışan ile faaliyetlerini sürdüren YenidenBiz, sosyal fayda yaratma bilinci ve profesyonel bakış açısıyla çalışan bir organizasyondur.
YenidenBiz gönüllü profili, YenidenBiz adaylarından ve hali hazırda çalışan profesyonellerden oluşur. YenidenBiz Gönüllüleri, dernek misyonunun önemine inanan, bilgi birikimi ve deneyimlerini gönüllülük ile topluma geri kazandırma bilincinde olan, takım çalışması ve dayanışmayı benimsemiş kişilerdir.
Gönüllüler, dernek çalışma gruplarından en az birinde, proje bazlı veya sürekli olarak çalışarak dernek faaliyetlerine ve hedeflerine ulaşılmasına aktif katkıda bulunur.
Her çalışma grubu, yine gönüllü olan çalışma grubu liderinin talebi ile düzenli aralıklarla toplanarak, görev dağılımı ve paylaşımı yaparak çalışır. Çalışma gruplarında aktif olarak görev alan ve/veya proje yürüten gönüllülere yönelik takdir ve motivasyon sağlama amaçlı gönüllü eğitimleri, gönüllü buluşmaları ve tüm grupları kapsayacak şekilde ortak toplantılar yapılmaktadır. Gönüllülerimiz her yıl düzenlenen mentörlük programından da faydalanmaktadırlar.
5.Kapsamlı eğitimleriniz, akademi programınız, mentörluk ve koçluk programlarınız nasıl yürütülmektedir?
İş hayatına ara vermenin de, yeniden işe başlamanın da her kadının hakkı olduğuna inanıyoruz. Donanımlı iş kadınları, annelik başta olmak üzere bazı zorunlu nedenlerLe çalışmaya ara veriyor ya da çalışmayı bırakıyor. Bu noktada kurumlara ve karar vericilere önemli görevler düşüyor. Örneğin doğum izni sadece kadınlara değil erkeklere de verilebilmelidir ve bunun Dünyada birçok örneği var. Türkiye’ de ise maalesef bu örnekler için oran hâlâ çok az. Kurumların yapamayacakları boyutta düzenlemeler için devlet desteği gerekiyor.
YenidenBiz Derneği olarak nitelikli iş kadınlarını yeniden iş gücüne kazandırmak üzere, değişen dünya düzeniyle uyumlu yeni çalışma modellerinde iş fırsatları yaratmaya çalışıyoruz. Onlara eğitimler ve mentörluk desteği veriyoruz. Tüm şirketleri de bu hareketimize destek vermeye çağırıyoruz.
Kadınlar farklı sebeplerle işe ara verip geri dönmek istediklerinde ciddi zorluklarla karşılaşıyorlar. Karşılaştıkları bu zorluklar, kadınların kendilerine güvenlerini kaybetmelerine ve umutsuzluğa kapılmalarına neden oluyor. Birçok kadın işe ara verme ihtiyacı duydukları halde, kariyerlerinin olumsuz etkileneceğinden korktukları için ara verme cesaretini gösteremiyorlar. Teknolojideki baş döndürücü gelişmelerin sonucu olarak, iş dünyası da büyük bir değişim içinde. McKinsey’in “Otomasyon Döneminde, İş Gücü Dönüşümü” raporu, teknolojideki gelişmeler sonucunda 2030 yılına kadar 375 milyon kişinin yeni beceriler kazanacakları ve yeni meslekler edineceklerini gösteriyor. Yani 10 yıl içinde, çok farklı bir iş dünyası içinde olacağız. İş arayışında avantajlı hale gelmek ve geleceğe hazır olmak için kadınların ara verdikleri dönemde kendilerini geliştirmeye devam etmeleri, yeni beceriler kazanmaları daha da önem kazanıyor.
Tüm bu veriler doğrultusunda, adaylarımızın ara verdikleri dönemi en iyi şekilde değerlendirmeleri, yeni beceriler kazanmaları için çalışırken, işe ara vermiş kadınlara yeni iş fırsatları yaratarak hem adaylarımıza hem de işletmelerin kendilerine yarar sağlayacak istihdam modellerini devreye sokmaları yönünde tepe yöneticileri motive edecek projeler geliştiriyoruz.
6.‘YenidenBiz Flex’ projeniz ile danışmanlık süreçleri nasıl işler? Sağladığınız destek ve çalışmalarınız nelerdir?
Yeni düzenin iş hayatına getirdiği esnek çalışma modelini danışmanlıkla birleştiren YenidenBiz Flex, firmalara ihtiyaç duydukları uzman desteğine, ihtiyaç duydukları kadar ulaşma imkanı sunuyor.
İşe ara vermiş kadınları iş hayatına geri döndürmeyi amaçlayan YenidenBiz Derneği tarafından kurulan Flex, deneyimli, kurumsal hayatın içinden gelen, konusunda uzman ve esnek çalışmaya hazır kadın danışmanlardan oluşuyor. YenidenBiz adayları, eğitimleri, bilgileri, tecrübeleri ve konularındaki uzmanlıkları açısından uzman bir ekip tarafından değerlendirildikten sonra platforma danışman olarak dahil ediliyorlar.
Hangi ölçekte olursa olsun, bir uzmanla çalışma ihtiyacı duyan kurumlar, ister saatlik ya da günlük, ister aylık ya da dönemsel olarak Flex danışmanlarıyla çalışabiliyorlar. Flex sayesinde, firmalar işe alım maliyetlerine katlanmadan, esnek bütçelerle deneyimli ve uzman danışmanlarla çalışma imkanına kavuşuyor. Flex danışmanları firmalarla çalışırken neyin nasıl yapılması gerektiğini söylemenin yanında, firma çalışanlarıyla birlikte sorumluluk alıp uygulama içinde de yer alıyorlar.
Flex ile Pazarlama, Finans, İnsan Kaynakları, Süreç Yönetimi ve Operasyonel Verimlilik, E-ticaret, Sürdürülebilirlik ana kategorilerinin yanında firmanın ihtiyaçlarına özel çözümler de sunuluyor.
YenidenBiz Flex kadın danışmanları ile çalışan firmalar, onların uzmanlıklarından faydalanmanın yanında kadınları iş hayatına kazandırmak için çalışan YenidenBiz Derneği’ni de desteklemiş oluyorlar.
7.Kaynak geliştirme adına yeni çalışmalarınız var mı? Nakdi ya da ayni hangi yollardan nasıl bağış ve kaynak elde ediyorsunuz?
8 Mart Dünya Kadınlar Günü, Türkiye’de kadın istihdamına katkıda bulunmayı misyon edinen YenidenBiz Derneği için apayrı bir öneme ve önceliğe sahip. Kurumlar ya da bireyler derneğimizin defter ve özel çiçeklerinden veya işbirliği içinde bulunduğumuz “Bi’Fazlası” kataloğundan seçebilecekleri ve web sitemiz üzerinden satın alabilecekleri hediyeler ile adaylarımıza destek olabilirler.
Ayrıca kurumlar her yıl düzenlediğimiz YenidenBiz Zirvesi’ne ve ‘Kadınlar Gününe’ özel olarak düzenlediğimiz 10 Parmağında 10 Marifet 10 Kadın gibi etkinliklerimiz ile hem katılımcı hem de sponsor olarak katkıda bulunabilirler.
Derneğimiz için gönüllülük de ayrı bir öneme sahip. Gönüllü olarak ilgilenenlerin bize verebilecekleri destekler çok kıymetli.
8 Mart, dünyada kadınların eşitlik, kalkınma ve daha huzurlu yaşam özlemlerini dile getirdikleri gündür. Daha güzel bir gelecek için durmadan çalışıyor, “Kadın Gücüne” inanıyoruz!
Bütün kadınların 8 Mart Dünya Kadınlar Gününü kutluyor, eşitlik, özgürlük ve mutluluk dolu bir yaşam sürmelerini diliyoruz.
Her başarılı kadının arkasında yine kendisi vardır!